2015…een terugblik door Bram Donkers

Als enig raadslid voor de PvdA in de gemeenteraad van Borne heb ik dit jaar opnieuw geprobeerd een constructieve bijdrage te leveren aan het besturen van de gemeente in het belang van onze inwoners. Om zo’n bijlage te leveren wordt ik kritisch ondersteund door een schaduwfractie van 6/7 personen, waarvan enkele leden ook daadwerkelijk deelnemen aan commissiebijeenkomsten van de gemeenteraad. In 2014 werd energie besteed aan het bepalen van onze rol als niet-coalitie partij. In 2015 hebben we daar inmiddels enig gezag in verworven. Scherp en kritisch waar we echt denken dat het niet goed gaat, constructief en verbindend als tegenstellingen zouden kunnen worden overbrugd. Onze numerieke minderheid geeft niet direct aanleiding om met moties of amendementen een college van B&W te willen bijsturen, maar de kracht van onze argumenten heeft wel een aantal keer geholpen zaken scherper te stellen. Als zoiets in de raad gebeurt, moet het college opnieuw zijn knopen tellen.

Hoewel de PvdA bij het rekenkamerrapport over de Bornse Maten betrokken was, kostte het ons (ook onderling) enige moeite om het goede leereffect te bepalen. Dat is uiteindelijk prima gelukt.
Op het gebied van afvalscheiding en afvalverwerking waren wij helaas de enige partij die (onder voorwaarden) het college wilde volgen en al verdere stappen wilde zetten.
Met betrekking tot de jaarrekening van 2014 waren we met D66 het meest kritisch vanwege opnieuw een onverantwoord fors overschot. Dat overschot heeft overigens geleid tot het afblazen van verdere bezuinigingen die wij in 2014 al voorstelden.
Met betrekking tot het afwijzen van de gemeentelijke verbindingsweg stonden we aanvankelijk alleen, maar toen bij de begroting bleek dat de gevraagde investering de gemeente jaren tot beleidsarme, initiatief loze gemeente zou degraderen, stemde de hele oppositie tegen de begroting. Dat is in jaren niet gebeurd en is te zien als een verliesoverwinning van de collegepartijen. Bovendien is het prestigebesluit om toch te kiezen voor een door de gemeente zelf te betalen verbindingsweg (zonder effecten voor de ‘knip’ in de rondweg) iets, dat in de ambtelijke organisatie niet breed begrepen wordt.
Eén en ander bracht met zich mee, dat we samen met de SP ook moesten stemmen tegen gemeentelijk belastingverhoging, omdat men de begroting positief wilde laten sluiten. Dat hoeft overigens helemaal niet, maar minder geld uitgeven aan de verkeerde dingen lijkt ons een betere optie.
Tot driemaal toe heeft de raad het college bewogen een mogelijk bestuurlijke dwaling met betrekking tot ruimtelijke procedures te heroverwegen. In alle drie de gevallen speelde de PvdA op de achtergrond een substantiële rol.
Met betrekking tot de decentralisaties (jeugdwet, nieuwe WMO, arbeidsparticipatie) spelen we onze rol (in beleidsregie en werkgroepverband), maar kunnen het effect nog niet bepalen, omdat dat pas bij een evaluatie in respectievelijk februari en maart a.s. achteraf kan worden vastgesteld. Wel proberen we werk te maken van onze signaleringsfunctie ten opzichte van individuele gevallen zonder daar politiek mee te bedrijven. Wethouder en ambtelijke organisatie reageren daar adequaat op.
Ook houden we de vinger aan de pols bij het nieuwe communicatieplatform en de onderwijshuisvesting. In het laatste geval dreigt de oorspronkelijke visie (“Integrale kindcentra”) van de toenmalige PvdA-wethouder verloren te gaan.

Het raadslidmaatschap is nooit makkelijk geweest, maar wordt er in zijn algemeenheid niet makkelijker op. Dat is één van de redenen waarom we als PvdA volop meedenken over vormen van bestuurlijke vernieuwing als het om Borne zelf gaat en als het om het regionale verband gaat. Als je het raadswerk een beetje overziet, blijkt dat de raad beslist over begrotingen, jaarrekeningen, kadernota’s, nota’s van uitgangspunten, beleidsregels, toetsingskaders, ontwerpvisies en andere documenten die ver van het bed van iedere burger lijken te liggen. Op deze manier promoveert de raad zich tot een soort bestuurlijke elite, die alleen zicht heeft op dit beleidsinstrumentarium. Concrete politieke tegenstellingen of ingewikkelde keuzes worden dan alleen nog manifest en leiden tot vuurwerk als er iets verkeerd is gegaan in de voorliggende procedure. Voorbeelden daarvan zijn dan – bij toeval gekozen – vermeend onrecht, een begraafplaatscontract, verkeerde voorlichting, een AZC dat ineens moet worden gevestigd, een nieuw huis dat ergens niet zou mogen worden gebouwd, fijnstof waar menig burger geen weet van heeft, begrotingsregels die niet van toepassing zouden zijn of (en dat is geen toeval) een huis dat dreigt in te storten.
Discussie over dit soort conflictueuze zaken zijn niet goed voor het democratische gevoel. Want burgers ervaren op zo’n moment slechts recht of onrecht, afhankelijk van de compleetheid van hun informatie of afhankelijk van het kamp van voor- of tegenstanders waar ze al in verkeren. En dat is juist niet democratisch, want democratie is niet wie gelijk heeft, maar hoe kunnen we naar een gezamenlijk beleid/gezamenlijke oplossing toegroeien. Dat laatste gebeurt juist door die abstractere documenten, maar dat valt niet meer waar te nemen, behalve door die genoemde elite.
Het is dus een opdracht voor de politiek c.q. de elite van ingewijden, om te bemiddelen tussen dat wat de burger beleeft, ervaart, verwacht en het besluitvormingsproces dat ook nodig is. Bestuurlijke vernieuwing heeft de opdracht inzichtelijk te maken of burgers daar op wat voor manier dan ook meer bij kunnen worden betrokken.
Naast allerlei heldere politieke besluiten hopen we in 2016 aan die betrokkenheid van burgers een bijdrage te leveren. Als daarbij een advertentie, Facebook, een YouTube-filmpje, een website-artikel of een gesprek kan helpen, dan doen we dat graag. Het middel is bijkomstig, het doel is “Borne een vitale gemeenschap”.

Bram Donkers